რა უნდა გააკეთოთ, რომ თქვენმა შვილმა მზისგან დამწვრობა არ მიიღოს - ივანე ჩხაიძის რჩევები მშობლებს
რჩევები ზაფხულის არდადეგებისთვის
ზაფხულის არდადეგებზე ძალიან ბევრი ადამიანი შვებულების გატარებას ზღვაზე გეგმავს. თუმცა, აუცილებელია მნიშვნელოვანი წესების გათვალისწინება, რაც თქვენს შვილებს დამწვრობისა და შემდეგი გართულებებისგან დაიცავს. სწორედ ამ თემაზე იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორი, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, პედიატრი ივანე ჩხაიძე Mshoblebi.ge-ს მკითხველს საჭირო რჩევებს უზიარებს:
- ზაფხული არის დრო, რომ ბავშვმა დაისვენოს ყოველდღიური სკოლის რუტინული გაკვეთილებისგან, დავალებებისგან და გამოცდებისგან. ბევრმა ბავშვმა მნიშვნელოვანი დრო გაატარა ეკრანების წინ ბოლო სასწავლო წლის განმავლობაში, პანდემიის გამო. ეს ზაფხული შესანიშნავი შესაძლებლობაა, ხელი შევუწყოთ ბავშვებს, დაისვენონ კომპიუტერის, ტაბლეტის, ტელევიზიისა და სმარტფონებისგან.
მეგობრებთან ონლაინ ურთიერთობა პანდემიის დაწყებისთანავე გახდა მნიშვნელოვანი გზა სოციალიზაციისთვის. მაგრამ, ეკრანებთან გადაჭარბებული დროის გატარებამ შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინოს ბავშვის ჯანმრთელობაზე. ეს ეფექტები მოიცავს ყურადღების პრობლემებსა და სიმსუქნის რისკს, ღამის ძილის დარღვევას და მხედველობის დაქვეითებას. ეკრანების წინ ზედმეტი დროის ამ უარყოფით ეფექტებთან საბრძოლველად შეზღუდეთ ეკრანთან გატარებული დრო ზაფხულისთვის. აქ მოცემულია საზაფხულო არდადეგების უსაფრთხოების რჩევები, რომლებიც თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობასა და აქტიურობაში დაგეხმარებათ:
გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემი. წაისვით მზისგან დამცავი კრემი, რომელსაც აქვს მზისგან დამცავი ფაქტორი (SPF) მინიმუმ 30, რომ დაიცვათ ბავშვის კანი. დაიცავით ბავშვი ულტრაიისფერი სხივებისგან. შეარჩიეთ ფართო სპექტრის მზისგან დამცავი საშუალებები, რომლებიც იცავს ულტრაიისფერი სხივებისგან. ულტრაიისფერმა სხივებმა შეიძლება გამოიწვიოს გარუჯვა, კანის ნაადრევი დაბერება და კანის კიბო, მათ შორის მელანომა. წაისვით და შემდეგ კვლავ წაისვით მზისგან დამცავი კრემი. განათავსეთ მეტი მზისგან დამცავი საშუალებები თქვენს შვილზე დაახლოებით ყოველ 3 საათში ან უფრო ადრე, როდესაც არსებობს ხანგრძლივი აქტივობა წყალში. მზის პიკის საათებში დარჩით სახლში ან ჩრდილში. მოერიდეთ აქტივობებს მზის პიკის საათებში (დილის 11 საათიდან - 5 საათამდე), როდესაც ეს შესაძლებელია. მოერიდეთ მზეს, თუ თქვენი ბავშვის ჩრდილი უფრო მოკლეა, ვიდრე თვითონ ბავშვი. გამოიყენეთ მზისგან დამცავი ტანსაცმელი. ჩააცვით თქვენს შვილებს ულტრაიისფერი სხივებისაგან დამცავი ტანსაცმელი, (ფართო ქუდები, რომ დაიცვათ სახე, ყურები და კისრის უკანა მხარე, გრძელმკლავიანი ბამბის ტანსაცმელი და სათვალე). შეარჩიეთ მჭიდრო ქსოვილით გაკეთებული ტანსაცმელი; ისინი უკეთესად იცავენ სხეულს, ვიდრე უფრო მსუბუქი, თავისუფალი ქსოვილით დამზადებული. თუ არ ხართ დარწმუნებული, თუ რამდენად მჭიდროა ქსოვილი, შეხედეთ, რამდენად ატარებს შუქს. რაც ნაკლებია სინათლე, მით უკეთესი. ან შეგიძლიათ მოძებნოთ დამცავი ტანსაცმელი, რომელსაც აწერია ულტრაიისფერი დაცვის ფაქტორი (UPF). შეარჩიეთ მზის სათვალე მინიმუმ 99% UV დაცვით.
როგორ ავირჩიოთ მზისგან დამცავი კრემი
გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემი, რომელზეც ეტიკეტზე წერია "ფართო სპექტრი"; ეს ნიშნავს, რომ ის იცავს ულტრაიისფერი როგორც UVB, ისე UVA სხივებისაგან. თუ შესაძლებელია, თავიდან აიცილეთ მზისგან დამცავი ინგრედიენტი ოქსიბენზონი მსუბუქი ჰორმონული თვისებების გამო. გახსოვდეთ, რომ მნიშვნელოვანია ნაბიჯების გადადგმა მზის დამწვრობის თავიდან ასაცილებლად, ამიტომ მზისგან დამცავი ნებისმიერი საშუალების გამოყენება სჯობს მის საერთოდ არ გამოყენებას. სხეულის მგრძნობიარე უბნებისთვის, როგორიცაა ცხვირი, ლოყები, ყურების ზედაპირი და მხრები, შეარჩიეთ მზისგან დამცავი საშუალება თუთიის ოქსიდით ან ტიტანის დიოქსიდით. ასეთი საშუალებები კანზე ჩანს მათი შეზელის შემდეგაც კი, და ზოგიერთ მათგანს აქვს მხიარული ფერები, რომლითაც ბავშვები ერთობიან.
განათავსეთ მზისგან დამცავი კრემი 15-დან 30 წუთით ადრე, სანამ გარეთ გახვალთ. მას დრო სჭირდება კანში შესაწოვად.
გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემი ნებისმიერ დროს, როდესაც თქვენ ან თქვენი ბავშვი ხართ გარეთ. გახსოვდეთ, რომ მზისგან დამწვრობა ღრუბლიან დღეებშიც კი შესაძლებელია, რადგან მზის ულტრაიისფერი სხივების 80% -ს შეუძლია ღრუბლები გადალახოს. ასევე, ულტრაიისფერი სხივები შეიძლება აირეკლოს წყლისგან, ქვიშისგან, ბეტონისგან.
წაისვით მზისგან დამცავი კრემი ყოველ 2 საათში ერთხელ ცურვის, ოფლიანობის ან პირსახოცით ტანის გამშრალების შემდეგ. დარწმუნდით, რომ ის საკმარისი რაოდენობით წაისვით.
მზისგან დამცავი კრემი ჩვილებისთვის 6 თვეზე ნაკლები ასაკის ჩვილებისთვის: გამოიყენეთ მზისგან დამცავი კრემი სხეულის მცირე ადგილებში, მაგალითად სახეზე, თუ დამცავი ტანსაცმელი და ჩრდილი არ არის ხელმისაწვდომი. 6 თვეზე მეტი ასაკის ჩვილებისთვის: წაუსვით სხეულის ყველა უბანზე, მაგრამ ფრთხილად იყავით თვალების გარშემო მისი წასმის დროს. თუ თქვენი ბავშვის თვალეში მზისგან დამცავი საშუალება მოხვდება, სველი, სუფთა ქსოვილით გაუწმინდეთ თვალები და ხელები. თუ მზისგან დამცავი საშუალებები აღიზიანებს მათ კანს, სცადეთ სხვა ბრენდი ან მზისგან დამცავი საშუალება ტიტანის დიოქსიდით ან თუთიის ოქსიდით.
თუ თქვენი ბავშვი 1 წლამდე ასაკისაა და მზისგან დამწვრობა მიიღო, დაუყოვნებლივ დარეკეთ ბავშვის ექიმთან. უფრო მოზრდილ ასაკში დარეკეთ თქვენი ბავშვის ექიმთან, თუ კანზე გაჩნდა ბუშტუკები, ბავშვს აქვს ტკივილი ან სიცხე.
მიუხედავად იმისა, რომ წყურვილის შეგრძნება კარგი მიმანიშნებელია მოზრდილებისთვის, ნუ დაელოდებით, რომ თქვენმა შვილმა გითხრათ წყურვილის შესახებ. აუცილებელია დღის განმავლობაში წყლისა და წყლის შემცველი საკვების შეთავაზება, რათა თავიდან ავიცილოთ გაუწყლოება და მისი სიმპტომები, როგორიცაა თავბრუსხვევა, სისუსტე და თავის ტკივილი.
ბავშვებისთვის, რომლებსაც არ შეუძლიათ წყურვილის შესახებ უთხრან მშობლებს, წყლის მიღებაზე დაკვირვება და წყლის დალევის ჩვევების განვითარება აუცილებელია ზაფხულის ჯანმრთელად გატარებისთვის. როგორც წესი, ბავშვებმა დღეში მინიმუმ ექვსი ჭიქა წყალი უნდა დალიონ.
უფრო ზუსტი რაოდენობის სასმელის მიღების მიზნით, აშშ-ს ეროვნული აკადემიის მედიცინის ინსტიტუტი შემდეგ რეკომენდაციებს გვაძლევს:
1-3 წელი: დაახლოებით 4 ჭიქა (ერთი ჭიქა - 250 მლ)
4 - 8 წელი: დაახლოებით 5 ჭიქა
9-13 წელი: დაახლოებით 8 ჭიქა ბიჭებისთვის, დაახლოებით 7 ჭიქა გოგონებისთვის
14-18 წლის: დაახლოებით 11 ჭიქა ბიჭებისთვის, დაახლოებით 8 ჭიქა გოგონებისთვის
დარწმუნდით, რომ ბავშვები სვამენ წყალს ფიზიკურ აქტივობამდე 30 წუთით ადრე და შემდეგ, ყოველ 20 წუთში.
მიირთვით სითხით მდიდარი საკვები!
ამ მხრივ საზამთრო კლასიკურია - ის 91% წყალია! ზაფხულის სხვა გემრიელ და დამატენიანებელ საკვებს მიეკუთვნება კენკრა, ვაშლი, ალუბალი, ყურძენი, ფორთოხალი, პომიდორი, კიტრი, ანანასი და ფოთლოვანი მწვანილიც კი, როგორიცაა ისპანახი.
თამარ იაკობაშვილი