როგორც ამბობენ, ცხოვრებაში ორი გზა არსებობს - ერთია მუდმივი განათლების მიღება, მეორე - პერმანენტული კატასტროფა. თანამედროვე ცვალებადი სამყარო რეალობაზე მორგებულ უნარ-ჩვევებს მოითხოვს, რასაც ქვეყნის აღზრდა-განათლების სისტემა უნდა პასუხობდეს. სამწუხაროდ, ქართული რეალობა არსებულ მოთხოვნებს ნაკლებად აკმაყოფილებს, რის გამოც ქვეყნიდან "ტვინების გადინების" პროცესი შეუჩერებლად მიმდინარეობს.
რევაზ აფხაზავა, ექსპერტი განათლების საკითხებში:
- შრომის ბაზარზე მოთხოვნები ძალიან ცვალებადია და არსებული პროფესიებიც უფრო მოქნილი და დინამიკური უნდა გახდეს. თანამედროვე სამყაროში ასეთი ტრანზიტული უნარების ქონა უფრო მნიშვნელოვანია; ადამიანს საშუალებას მისცემს, ბაზრის მოთხოვნებთან მიმართებაში აღნიშნული პროფესიებიც იოლად იცვალოს. ამიტომ, ზოგადი განათლება იქნება თუ უმაღლესი, უფრო ამ გამჭოლი უნარებისა და კომპეტენციების გაღრმავებაზე უნდა იყოს ორიენტირებული, თუ გვინდა, ადამიანი შრომის ბაზრისთვის მოქნილი გახდეს.
- დღეს რომელ პროფესიებზეა მოთხოვნა გაზრდილი?
- ამაზე კვლევა არ ჩაგვიტარებია, მაგრამ ვიცი, რომ ტექნოლოგიების, ინჟინერიის მიმართულებებზეა მოთხოვნა თანამედროვე სამყაროში, მარტო საქართველოზე არ მაქვს საუბარი. ტექნოლოგიებთან დაკავშირებული დისციპლინები და საკითხები უფრო პოპულარულია, რადგან ეს მიმართულება აქტიურად განსავითარებელია, მეტ წონას იძენს. ჩვენთან ალბათ ისევ ტრადიციულად არის იურიდიული, ეკონომიკური და სამედიცინო მიმართულება.
- პროფესიული ტრანზიტი ახსენეთ, პროფესიების მუდმივი მორგება თანამედროვე მოთხოვნებზე. ახალმა თაობამ როგორ უნდა აუღოს ამას ალღო?
- სისტემურად ამ მიმართულებით ძალიან ცუდად ვართ განვითარებული. დასავლეთში პროფესიული ორიენტაცია, სათანადო კონსულტირება მაღალ დონეზეა. ძალზე მნიშვნელოვანი იქ სამი ფაქტორი: ერთი - უნდა იცოდე, თავად რისი შესაძლებლობები გაქვს; რაში ხარ ძლიერი, რა მიმართულებით შეგიძლია თავის უკეთ წარმოჩენა და ა.შ.; მეორე საკითხია, რა ინფორმაცია უნდა გქონდეს პროფესიების შესახებ, როგორი რუტინა აქვს და ა.შ., რადგან დღეს საქართველოში მოსწავლეებს ამგვარი ცოდნა არა აქვთ, მხოლოდ ზოგადი წარმოდგენებით და კინოფილმებიდან უფრო იციან ამა თუ იმ პროფესიის შესახებ; მესამე - შრომის ბაზარზე მოთხოვნა რა არის. ამ სამი კომპონენტისგან უნდა შედგებოდეს ცოდნა-ინფორმაცია, რომ ადამიანმა სწორი პროფესიული არჩევანი გააკეთოს. სამწუხაროდ, ჩვენთან საკმაოდ დიდ დროს ხარჯავენ ადამიანები იმ პროფესიის დაუფლებაზე, რომელიც მათთვის საინტერესო სულაც არ არის.
- როცა სკოლა ამას ვერ უზრუნველყოფს, რა არის გამოსავალი ახალგაზრდებისთვის?
- სახელმწიფო უნდა ზრუნავდეს მოსწავლეებზე, განსაკუთრებით - ზოგადი განათლების დამამთავრებელ საფეხურზე. პროფესიული ორიენტაცია დაწყებითი კლასებიდან იწყება, მაგრამ უკიდურეს შემთხვევაში, ბოლო კლასებში მაინც უნდა იყოს (საკითხისადმი სისტემური მიდგომით), რათა სწორი თვითშეფასება და წარმოდგენები ჰქონდეთ ამა თუ იმ პროფესიაზე, ასევე, შრომის ბაზარზე არსებული მოთხოვნების შესახებაც უნდა იცოდნენ. ჩვენთან თითქოს ეს მიმართულებაც მეტ-ნაკლებად გათვალისწინებულია, მაგრამ რეალურად არ გვყავს ადამიანები, რომლებიც ამ საკითხში დაგეხმარებიან.
- ამ ვითარებაში სწორი ორიენტირება რა რესურსებით კეთდება?
- საბედნიეროდ, ღია სამყაროში ვცხოვრობთ. დღეს განათლების მიღება მარტო სკოლაზე არ არის დამოკიდებული. უამრავი რესურსი ინტერნეტშია ხელმისაწვდომი. ამა თუ იმ მიმართულებით მეტ-ნაკლებად ინტერესიანი ბავშვები რაღაცნაირად ამ ორიენტირების გამოკვეთას ახერხებენ. მაგრამ პროცესი ასე, თვითდინებაზე მიშვებული არ უნდა იყოს, ამაზე სახელმწიფო უნდა ზრუნავდეს...
განაგრძეთ კითხვა