ექიმი ნუტრიციოლოგი, კვების ეროვნული ცენტრის დირექტორი მარი მალაზონია გადაცემაში "პირადი ექიმი" განმარტავს, რომელი ნივთიერებების ნაკლებობა იწვევს ბავშვებში სისუსტეს და რას უნდა მიაქციონ მშობლებმა ყურადღება:

- როდესაც ჩვენ ვლაპარაკობთ სისუსტეზე, შევთანხმდით, რომ ბევრი მხარე უნდა გავითვალისწინოთ. მდგომარეობები, რომლებიც სისუსტესთანაა ასოცირებული და უკვე გადატანილ პრობლემაზე მიანიშნებს და შესაბამისად, ჩვენ სისუსტეს "კუდების" სახით აღმოვაჩენთ ხოლმე - ამასაც თავისებური მართვა სჭირდება. მდგომარეობა, როდესაც ჩვენ გვაქვს სისუსტე და გვიჭირს დიფერენცირება, ასევე, შემთხვევები, როდესაც აუცილებლად უნდა ჩავუღრმავდეთ და ვივარაუდოთ, ხომ არ არის ქრონიკული დაღლილობის სინდრომი. მაგალითად, ბავშვი, რომელსაც თითქოს სრულფასოვნად ეძინა, არასაკმარისი ძილის განცდით იღვიძებს, როდესაც მცირე დატვირთვის შემდეგ დაღლილობას გრძნობს და ბევრი სხვა პრობლემა, რომელიც ყოველთვის თვალსაჩინოა მშობლისთვის. ეს ცალკე საკითხია. თუმცა, ჩვენ ახლა კვებასთან კავშირში ვლაპარაკობთ. შეიძლება იყოს თუ არა, სხვადასხვა ნივთიერება, საკვები პროდუქტი "ბრალდებული" იმაში, რომ ბავშვს აქვს სისუსტე - დიახ, შეიძლება იყოს. ცილები, ცხიმები და ნახშირწყლები უმნიშვნელოვანესია იმიტომ, რომ ადამიანის ორგანიზს ენერგიით უზრუნველყოფენ. ამიტომ, თუ ბავშვს ეს კომპონენტები აკლია, ავტომატურად განიცდის ენერგიის ნაკლებობას. სისუსტე კი ლოგიკური შედეგია. ყველა მათგანის როლი მნიშვნელოვანია. არც მხოლოდ ცილას, არც მხოლოდ ცხიმსა და მხოლოდ ნახშირწყლებს არ შეუძლია შეასრულოს სასიცოცხლო ფუქციებისათვის აუცილებელი როლი. თუ ჩვენ ბავშვებს დიდი რაოდენობით ცილებს ვაწვდით, ხოლო არასაკმარისი რაოდენობით მივაწვდით ცხიმს და ნახშირწყალს, ზოგიერთმა თქვენგანმა შეიძლება ჩათვალოს, რომ ამაში ცუდი არაფერია. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, აქ შეიძლება ერთი მნიშვნელოვანი კანონზომიერება იყოს. მაშინაც კი, როდესაც საკვებ რაციონში ბევრი ცილა გვაქვს ჩართული და არასაკმარისი ცხიმი და ნახშირწყალი, ცილა თავის თავზე ამ კომპონენტების ფუნქციასაც იღებს. როდესაც თავისი საქმე აქვს გასაკეთებელი, აღმოჩნდება, რომ რესურსი აღარ ჰყოფნის. სწორედ ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი, რატომაც შეიძლება ორგანიზმმა ცილების უკმარისობა მიიღოს. ამიტომ, კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, როდესაც ბავშებისთვის კვებაზე ვლაპარაკობთ, არასოდეს ავირჩიოთ უპირატესად მხოლოდ ცილოვანი, მხოლოდ ცხიმოვანი ან მხოლოდ ნახშირწყლოვანი კვება. არ მოვარგოთ ასეთი მოდელი ჩვენს გემოვნებასა და ოჯახურ ტრადიციას. სისუსტეს მხოლოდ ენერგიით უზრუნველყოფა განსაზღვრავს? - არა. აღმოჩნდა, რომ თუ ჩენს ორგანიზმს სრულიად საკმარისი, ზოგჯერ ჭარბი ენერგიითაც მოვამარაგებთ, მაგრამ თუ არ მივაწვდით სხვა აუცილებელ საკვებ ნივთიერებებს, ბავშვს შეიძლება ჰქონდეს სისუსტე. მაგალითად, შეიძლება ის ენერგიით სრულფასოვნად მარაგდება, პირიქით, ზედმეტ ენერგიასაც კი ვაწვდით, მაგრამ არ ვაძლევთ საკმარისი რაოდენობით რკინას, ან რაღაც მიზეზის გამო ორგანიზმი რკინას ვერ შეითვისებს, კარგავს მას - ბევრი მიზეზი შეიძლება დავასახელოთ, მაგრამ მთავარია, რომ თუ ბავშვის ორგანიზმს აკლია რკინა, ერთ-ერთი პირველი ნიშანი შეიძლება სისუსტე იყოს. თითქოს სხეული არ მოჰყვება, ეზარება ვარჯიში, ფეხით სიარული, ნებისმიერი აქტივობა, უჭირს საქმიანობის დაგეგმვა და რაც მთავარია, მას შეიძლება ჰქონდეს ისეთი მინიმალური ცვლილებები თმაზე, ან ფრჩხილებზე, რომლებსაც შესაძლოა სხვა დროს არ მივაქცევდით ყურადღებას. მაგრამ, სისუსტესთან ერთად, ეს ძალიან საყურადღებოა. მაგალითად, ბავშვი ამბობს, რომ საკვებს რაღაცნაირი გემო აქვს, რომელიმე საკვებს გამორჩეულად მიირთმევს, ან პირიქით, შეიზიზღებს. აღმოაჩენთ, რომ სადღაც კედლის ნატეხი ჩამოტეხა, ან სპეციფიკური სუნი მოსწონს, მაგალითად, ბენზინ გასამართ სადგურთან ახლოს - ეს საყურადღებო მდგომარეობაა. განსაკუთრებით, თუ ეს ყველაერი სისუსტესთანაა დაკავშირებული, აუცილებლად უნდა მივიტანოთ ეჭვი, ხომ არ არის რკინის ნაკლებობა. გაგიკვირდებათ, მაგრამ სისუსტე, უსიამოვნო შეგრძნება კუნთებსა და ძვლებში, ზოგჯერ კუნთების, ძვლების ტკივილი, ეს შეიძლება იყოს პირველი ჩივილები, რომლის გამოც პატარა წუხს და შეიძლება კალციუმის ნაკლებობა ჰქონდეს.

D3 ვიტამინი - განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ამის გათვალისწინება, როდესაც ჩვენ ბავშვის ძვალ-სახსართა სისტემაზე, კუნთების მდგომარეობაზე ვლაპარაკობთ. საყურადღებოა, რომ კუნთებთან დაკავშირებული ჩივილები, ზოგადი სისუსტე, ისევე შეიძლება იყოს ამ ვიტამინის ნაკლებობის ბრალი, როგორც, მაგალითად კალციუმის ბრალი. ამიტომ, თუ ასეთი ჩივილები გაჩნდა, ბავშვის ორგანიზმში D3 ვიტამინის დონე აუცილებლად შესაფასებელია.
ცილები, ცხიმები, ნახშირწყლები ენერგით გვამარაგებს და აუცილებელია იმისათვის, რომ ბავშვს არ ჰქონდეს სისუსტე. მაგრამ, არასაკმარისია. აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ ყველა სხვა ნივთიერება, რომელიც შეიძლება "ბრალდებული" აღმოჩნდეს სისუსტის განვითარებაში. მაგალითად, რკინა, კალციუმი, D3 ვიტამინი.

C ვიტამინი - მის როლზე იმუნიტეტთან დაკავშირებით, ისევე, როგორც სისხლძარღვებთან დაკავშირებით, ხშირად გვისაუბრია. სისხლძარღვების კედლების სიმტკიცე, ჩვენი კანის ელასტიურობა და ნაოჭიანობაც კი დამოკიდებულია C ვიტამინზე. აღარაფერს ვამბობ სისხლმდენ ღრძილებზე, რომელიც შეიძლება პირველი ნიშანი იყოს იმისა, რომ ორგანიზმს ეს ვიტამინი აკლია. ასაკის მიუხედავად, გაითვალისწინეთ, რომ იგივე სიმპტომი შეიძლება ჰქონდეს ჩვენს პატარებს კბილების გახეხვის დროს, ვარდისფერი ან წითელი გამონადენი, რომელიც ზუსტად იმ პირველ ნიშნებს წარმოადგენს, როდესაც ვიტამინის ნაკლებობაზე უნდა ვივარაუდოთ. მაგრამ, დღევანდელმა მედიცინამ კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა, რომ C ვიტამინის როლი ძვლის წარმოქმნაში, კუნთების მდგომარეობაში მნიშვნელოვნად გასათვალისწინებელი, ზოგადად, ბავშვის ძვალ-სახსართა სისტემის ფორმირებაში მას ძალიან დიდი წვლილი მიუძღვის და მისი ნაკლებობა შეიძლება ყველა ჩამოთვლილი სიმპტომის გარდა, საერთო სისუსტესაც იწვევდეს.

რაც შეეხება A ვიტამინს, მე ვფიქრობს, ეს მშობლებმა ძალიან კარგად იციან, რომ ის არის არა მხოლოდ ერთ-ერთი მთავარი დამჟანგავი, ანტიოქსიდანტი, ანთებისგან, სიმსივნისგან, თავისუფალი რადიკალებისგან, ბევრი სხვა პროცესისგან დამცავი, არამედ ეს არის ზრდის ვიტამინი, ცხიმში ხსნადია და ძალიან მნიშვნელოვანია მისი სწორად მიწოდება ბავშვისთვის, საკვები ნივთიერებების სახით. სისუსტე შეიძლება იყოს ერთ-ერთი პირველი სიმპტომი, ისევე, როგორც კანის გამოშრობა და ტუჩების დახეთქვა. გაგიკვირდებათ, მაგრამ, როგორც აღვნიშნე, პატარებში კანის გამოშრობა, ტუჩების დახეთქვა, სისუსტე შეიძლება იყოს პირველი მაცნე A ვიტამინის ნაკლებობისა.

იოდი - ჩვენი ქვეყნისთვის ეს ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური ელემენტი გახლავთ. აქტუალურია იმ დეფიციტიდან გამომდინარე, რაც ჩვენს ნიადაგსა და წყალს უკავშირდება. იოდის ნაკლებობა გონებრივი, ფიზიკური განვითარების ჩამორჩენას იწვევს. ასევე, აღმოჩნდა, რომ სისუსტე შეიძლება იყოს ერთ-ერთი პირველი ნიშანი, რომელიც მისი ნაკლებობის დროსაა გამოხატული.

თუთია - გვისაუბრია ჭრილობების შეხორცებასთან კავშირში, იმუნიტეტის მზაობასთან კავშირში, აღგვინიშნავს თუთიის როლზე სქესობრივი ფორმირების პროცესში , კანის ზოგად ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით, ჰორმონულ სტატუსთან დაკაშირებით და ასე შემდეგ. მაგრამ, შესაძლოა სისუსტე თუთიის ნაკლებობასთანაც იყოს დაკავშირებული.