კანონმდებლობის მიხედვით, ქორწინება არის ქალისა და მამაკაცის ნებაყოფლობითი კავშირი, რომელიც ექვემდებარება რეგისტრაციას სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს ტერიტორიულ სამსახურში. დაქორწინებისათვის აუცილებელია საქორწინო ასაკი და დასაქორწინებელ პირთა თანხმობა. დაქორწინება დაიშვება 18 წლის ასაკიდან.
ქორწინებასთან დაკავშირებულ სხვადასხვა საინტერესო საკითხებზე, მათ შორის, იმაზე, თუ როგორ ხდება საერთო და ინდივიდუალური ქონების განსაზღვრა, OK&CG-ის ადვოკატი დავით მუმლაძე გვესაუბრება.

- რა სამართლებრივ შედეგებს წარმოშობს ქორწინების რეგისტრაცია?

- საზოგადოების გარკვეული ნაწილი ქორწინების რეგისტრაციას არ ანიჭებს დიდ მნიშვნელობას და მიიჩნევს ფორმალურ მხარედ, მაშინ როდესაც მოქმედი რეგულაციების თანახმად, მეუღლეთა უფლება-მოვალეობები წარმოიშობა მხოლოდ რეგისტრირებული ქორწინების პირობებში. მხარეთა ფაქტობრივი თანაცხოვრება, არ წარმოშობს მეუღლეთა უფლება-მოვალეობებს და თანაცხოვრების ფაქტორი ვერ გაუთანაბრდება ქორწინების რეგისტრაციას. ამ საკითხთან მიმართებაში არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა, თუმცა შესაბამისი ნორმა არ იძლევა მუხლის სხვაგვარი ინტერპრეტაციის საშუალებას. მიმაჩნია, რომ მსგავსი რეგულირება არამართლზომიერად ზღუდავს იმ პირთა ქონებრივ უფლება-მოვალეობებს, რომლებიც, ფაქტობრივად, აკმაყოფილებენ ოჯახად მიჩნევის ყველა კრიტერიუმს, ეწევიან საერთო საოჯახო მეურნეობას, ცხოვრობენ ერთად, ჰყავთ საერთო შვილები, თუმცა საერთო ქონებრივი უფლებები არ წარმოეშობათ იმის გამო, რომ კანონმდებლობა ქონებრივი უფლებების წარმოშობისათვის სავალდებულოდ მიიჩნევს ქორწინების რეგისტრაციას. ამ თვალსაზრისით მიზანშეწონილად მიმაჩნია კანონმდებლობაში განხორციელდეს შესაბამისი ცვლილებები.

- როგორ არეგულირებს კანონმდებლობა მეუღლეთა ქონებრივ უფლება-მოვალეობებს?

- რეგისტრირებული ქორწინების პერიოდში შეძენილი ნებისმიერი უძრავ-მოძრავი ქონება წარმოადგენს მეუღლეთა საერთო ქონებას მიუხედავად იმისა, თუ კონკრეტულად რომელი მეუღლის ფინანსური სახსრებით განხორციელდა ქონების შეძენა ან/და ვის სახელზე მოხდა ქონების რეგისტრაცია შესაბამის ორგანოში. მეუღლეთა საერთო ქონების გაყოფისას მათი წილი თანაბარია, თუმცა წილთა თანაბრობის წესიდან გადახვევა დასაშვებია არასწრულწლოვნების ინტერესების გათვალისწინებით. მეუღლეთა ქონებრივი უფლებება-მოვალეობების განსხვავებული წესი ასევე შესაძლებელია დადგინდეს საქორწინო ხელშეკრულებით.

- რა არის საქორწინო ხელშეკრულება და როდის ხდება მისი დადება?

- კანონმდებლობა მეუღლეებს ანიჭებს შესაძლებლობას საქორწინო ხელშეკრულების დადების გზით თავად მოაწესრიგონ ქონებრივი უფლება-მოვალეობები და შეთანხმდნენ ქონებრივი უფლებების წარმოშობის კანონმდებლობით დადგენილისგან განსხვავებულ წესზე, როგორც ქორწინების განმავლობაში, ისე განქორწინებისას. საქორწინო ხელშეკრულების დადება შესაძლებელია როგორც ქორწინების რეგისტრაციამდე, ასევე ნებისმიერ დროს რეგისტრირებული ქორწინების პერიოდში. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ქორწინების რეგისტრაციამდე დადებული საქორწინო ხელშეკრულება ძალაში შედის ქორწინების რეგისტრაციის მომენტიდან. საქორწინო ხელშეკრულება იდება წერილობითი ფორმით და სავალდებულოა მისი სანოტარო წესით დამოწმება.
რა სახის ქონება შეიძლება ჩაითვალოს მეუღლეთა ინდივიდუალურ საკუთრებად და შეიძლება თუ არა აღნიშნული ქონება გადაიქცეს მეუღლეთა საერთო ქონებად?
ქორწინების რეგისტრაციამდე მეუღლეთა საკუთრებაში არსებული ქონება წარმოადგენს მათი ინდივიდუალური საკუთრების საგანს. მეუღლეთა საერთო ქონებრივი უფლებები არ ვრცელდება ისეთ ქონებაზე, რომელიც ერთ-ერთ მეუღლეს მიღებული აქვს მემკვიდრეობით ან/და ჩუქებით მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული ქონება მეუღლეს შესაძლებელია მიღებული ჰქონდეს რეგისტრირებული ქორწინების განმავლობაში. მიუხედავად კანონმდებლობის ამგვარი დათქმისა, მეუღლეთა ინდივიდუალურ საკუთრებაში არსებული თითოეული ქონება შესაძლებელია ჩაითვალოს მეუღლეთა თანასაკუთრებად იმ შემთხვევაში თუ რეგისტრირებული ქორწინების პერიოდში ქონებაზე გაწეული ხარჯების შედეგად მნიშვნელოვნად გაიზრდება ნივთის ღირებულება.