საჭიროა თუ არა წვნიანი ბავშვის ორგანიზმისთვის და როგორ ჯობს ხილ-ბოსტნეულის მიწოდება - თემურ მიქელაძის განმარტება აქტუალურ თემაზე - მშობლები

დღეს „იმედის დღის“ ეთერში პედიატრმა თემურ მიქელაძემ ისაუბრა ბავშვთა კვებაში წვნიანის მნიშვნელობაზე. გაინტერესებთ, მითია თუ რეალობა, რომ წვნიანი კუჭ-ნაწლავის პრობლემებს აგვარებს? 
თემურ მიქელაძე:

- რა არის წვნიანი? თერმულად სწორად დამუშავებული, ან არათერმულად დამუშავებული ბოსტნეული და ადუღებული წყალი, ამას დამატებული ხორცი. ზოგიერთ შემთხვევაში ხორცი შეიძლება არასწორად დამუშავდეს, რამაც მეტეორიზმი წარმოქმნას ბავშვებში.
თუ ჩვენ ამ კონკრეტულ ინგრედიენტებს ცალკე მოვამზადებთ, მაგალითად, ბოსტნეულის პიურეს სახით და ამავდროულად, ყურადღებას მივაქცევთ, რომ ბავშვმა დღის განმავლობაში 800 გრამიდან 2 ლიტრამდე წყალი მიიღოს, მაშინ აუცილებელი არაა, წვნიანი მიირთვას, რადგან ამ ყველაფრის მიღებით იგივე შედეგზე გავალთ.
ჩვენი მთავარი მიზანია სწორი კვების პროპაგანდა, სწორი კვება კი მოიცავს 50% ბოსტნეულს, 30% ხილს, 20% ხორცს, ცილას, რძეს, რძის პროდუქტებს.

- ვინაიდან ბავშვებში ცოცხალი ბოსტნეულის მირთმევა შედარებით უფრო რთული პროცესია, ამიტომ მიაჩნიათ, რომ მნიშვნელოვანია წვნიანის მიღება..

- გასაგებია, თუმცა, ბოსტნეული თერმულად სწორად უნდა დავამუშაოთ, ცალკე ბოსტნეული შეიძლება 5-7 წუთში მომზადდეს, წვნიანის მომზადებისას კი წყალი შეიძლება 15-20 წუთი ადუღოთ, ამ დროში იქ არსებული ინგრედიენტების ბიოლოგიური ღირებულება პრაქტიკულად იკარგება, არც ვიტამინები რჩება და არც არაფერი, დაგრჩებათ გამომშრალი უჯრედისი და წყალი.

- პარალელი რომ გავავლოთ, იმავე პროცესს გადის კომპოტიც, რომელიც ბევრ ოჯახში ბავშვისთვის სასარგებლო პროდუქტად ითვლებოდა, მაგრამ რეალურად, ხარშვისას ის ხილიც კარგავს სასარგებლო თვისებებს...

- დიახ, ასეა კომპოტის შემთხვევაშიც, ამიტომ ჩვენ ვთავაზობთ ხილს და წყალს ცალ-ცალკე, ხილის წვენები ადრეულ ბავშვთა კვებაში საერთოდ ამოღებულიც კია, იმიტომ რომ დაახლოებით 100 მლ ხილის წვენის მომზადებას შესაძლოა ნახევარი კილო ვაშლი დასჭირდეს, ნახევარ კილო ვაშლს კი ვერ მიიღებს ბავშვი და მას შეიძლება მავნე თვისებებიც კი ჰქონდეს.
პანდემიის შემდგომმა პერიოდმა და ეკრანდამოკიდებულებამ გამოიწვია ჭარბი წონა, რისი შემდეგი ეტაპიც არის სიმსუქნე და მეტაბოლური დაავადებები, ანუ XXI საუკუნის ცივილიზაციის დაავადებები, რომლებიც თავის მხრივ მოზრდილებში უკვე იწვევს შაქრიანი დიაბეტის, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ჩამოყალიბებას, თირკმლის, ცენტრალური ნერვული სისტემის პათოლოგიას და ა.შ. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ, პანდემიის შემდეგ ჩაატარა კვლევა 5-11 წლამდე ბავშვებში, რამაც აჩვენა, რომ 15-25%-მდე გაიზარდა ჭარბი წონის მაჩვენებელი. ეს არის ყველაზე „ცუდი“ ასაკი ამ მხრივ. სწორედ ამიტომ ჩვენი მთავარი მიზანი და სლოგანი უნდა იყოს სწორი კვება წვნიანით ან მის გარეშე.

- საინტერესოა პრაქტიკაში რა ხდება? ერთია ექიმების თეორიული რჩევა და მეორეა როგორ იქცევიან თქვენი შვილები ამ საკითხში?

- ჩემი შვილები უმეტეს შემთხვევაში არ იღებენ წვნიანს, მაგრამ შესაძლოა, მოუნდეთ და მიირთვან თვეში ერთხელ. ბებიები განსაკუთრებით კარგად ამზადებენ წვნიანებს, ახალი თაობის მშობლები - ნაკლებად. იმ წვნიანის მომზადებასაც თავისი სპეციფიკა, ცოდნა და დრო სჭირდება.

- თვეში ერთხელ რომ ახსენეთ, ეს ნორმალურია ბავშვის რაციონისთვის?

- ნორმალურია იმ შემთხვევაში, თუ დღის განმავლობაში იღებენ წყალს 2 ლიტრამდე და ბოსტნეულს უმი სახით, ან თერმულად სწორად დამუშავებულს.

- წყალი ნებისმიერი ასაკის ბავშვისთვის 2 ლიტრია რეკომენდებული?

- არა, რა თქმა უნდა, 800 გრამიდან 2 ლიტრამდე. გარდა ამისა, ყველა ამბობს, რომ არ შეიძლება ე.წ. „ფასთფუდები“, თუმცა, არის კარგი წარმოების ფასთფუდებიც. წინააღმდეგ შემთხვევაში საერთოდ დაიხურებოდა ასეთი ტიპის კვების ობიექტები. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცია, FDI, ჩვენი სურსათის უვნებლობა საერთოდ აკრძალავდა მათ მუშაობას. ჩვენ გვაქვს რამდენიმე ასეთი დაწესებულება, სადაც შეიძლება კვირაში ერთხელ სტუმრობა. მთავარია ისინი იყვნენ ISO სერტიფიკატის მფლობელები, ე.წ. შაურმა არ უნდა აჭამო ბავშვს, მაგრამ იმ სწრაფი კვების ობიექტებში ვიზიტი, რომლებიც ყველასთვის ცნობილია და ბავშვებს უყვართ, კვირაში ერთხელ კატასტროფა არაა.

- ანუ თქვენ არ ეთანხმებით იმ მოსაზრებას, როცა მშობლები ამბობენ, რომ არც უნდა გაასინჯო და არ მოუნდებ.. თუმცა, ჯილდოს სახით რომ დაუწესებ ბურგერს თუ შოკოლადს, შემდეგ უჩნდება მისი მირთმევის სურვილი. როგორ უნდა დავაბალანსოთ ეს საკითხი?

- ჯილდოს სახით არ უნდა მივცეთ, იმიტომ რომ მეტ-ნაკლებად დამოკიდებული ხდება და შემდეგ, უკვე აღარ შეასრულებს სხვა დავალებებს, თუ კი არა მიიღებს ამ ჯილდოს. შოკოლადიც უნდა იყოს კარგი წარმოების, სასურველია არ იყოს მავნე მინარევებით, აკრძალული და საზიანო რომ იყოს, საერთოდ არ დაიშვებოდა მისი გაყიდვა, რადგან არის, ესე იგი დაშვებულია. უბრალოდ, სასურველია არ იყოს მავნე მინარევებით დაბინძურებული. ასეთია განსაკუთრებით დაბალფასიანი შოკოლადები, რომლებსაც საკმაოდ ხშირად ჩვენი შეჭირვებული მოსახლეობა იძენს, რადგან მაღალხარისხიანს ვერ ყიდულობს. ასეთები კი გაჯერებულია ე.წ. უჯერი და ნაჯერი ცხიმოვანი მჟავებით, მცენარეული ნაჯერი ცხიმით, რომელიც კატეგორიულად მიუღებელია. მაღალხარისხიანი, კვირაში ერთხელ, ნებისმიერი შეგვიძლია შევთავაზოთ.
დავუბრუნდეთ წვნიანს, რომელზეც ვსაუბრობდით, ტერმინი წვნიანი ბავშვთა კვებაში არ არსებობს, თუ უნდა მშობელს, თუ მოსწონს ბავშვს, რა თქმა უნდა, მიიღოს.

- მაგრამ ბავშვებს არ მოსწონთ წვნიანი და ესაა მთავარი პრობლემა..

- თუ არ მოსწონს ბავშვს და მშობელს მაინცდამაინც უნდა, მისცეს წვნიანი და დარწმუნებულია, რომ წვნიანით მოგვარდება გასტრო-ენტეროლოგიური პრობლემები, არ მოგვარდება რეალურად, მაგრამ თუ კი გჯერათ, რომ მოგვარდება, მაშინ ბავშვსაც მიაღებინეთ მის მომზადებაში მონაწილეობა, ლამაზად გააფორმოს, ამით შესაძლოა უფრო გაუჩნდეს მისი ჭამის სურვილი. აუცილებლად სწორად დაამუშავეთ თერმულად ბოსტნეული, რომ არ დაიკარგოს ის სასარგებლო თვისებები, რის გამოც აძლევთ წვნიანს, უნდა იცოდეთ, კონკრეტული ბოსტნეული რა ტემპერატურაზე და რამდენი ხანში მზადდება, რათა შეინარჩუნოს სიჯანსაღე. ამას ექიმი ვერ დაწერს, ვერ გეტყვით როგორ მოამზადოთ, ჩვენ ვწერთ კვებას, სადაც ცალკეა ბოსტნეულის პიურე, ბოსტნეული პიურე ხორცით შეზავებული და ა.შ. დანარჩენი მშობელმა უნდა დაარეგულიროს.

"რატომ არის ასეთი დაჟინებული მოთხოვნა უფროსების მხრიდან, რომ ბავშვმა წვნიანი მიიღოს? უმი ბოსტნეული ბევრად უფრო სასარგებლოა, ვიდრე სუპში მოხარშული და უმეტეს შემთხვევაში სარგებლობადაკარგული" - მაია ბუწაშვილი