7 სექტემბრამდე თუ თქვენს საპენსიო დანაზოგში არსებულ თანხებს თქვენი შეხედულებით არ გადაანაწილებთ, მაშინ უნდა იცოდეთ, რომ ამ თანხების მართვას ისევ საპენსიო სააგენტო განაგრძობს და ერთი წლით იქ არსებული თანხები კანონის შესაბამისად გადანაწილდება. საპენსიო დანაზოგის ინვესტირების წესი შეიცვალა და 7 აგვისტოდან ამ პროგრამის მონაწილეებს თავად უწევთ გადაწყვიტონ, საპენსიო ანგარიშზე დაგროვებული თანხა რა რისკის მატარებელ პორტფელებში დააბანდონ.
"დაგროვებითი პენსიის შესახებ" საქართველოს კანონის შესაბამისად, 2023 წლის 6 აგვისტომდე საპენსიო აქტივების ინვესტირება ხდებოდა ნაკლებად რისკიან პორტფელში - ძირითადად, საბანკო ანაბრებსა და ობლიგაციებში, ხოლო უცხოურ ვალუტასა და გლობალურ აქციებში ინვესტირების წილი შეზღუდული იყო პორტფელის 20%-მდე. როგორც საპენსიო სააგენტოში ამბობენ, გასულ 5 წელიწადში ამ პორტფელის წლიური საშუალო მომგებიანობა 9,4% იყო, რამაც 5 წლის ჯამში 52% შეადგინა და ინფლაციასთან მიმართებით 10,13%-ით მეტი მომგებიანობა აჩვენა, წლიურად საშუალოდ 2,17%-ით მეტი.
თუ აქამდე არსებობდა მხოლოდ დაბალრისკიანი საინვესტიციო პორტფელი, მას უკვე საშუალო და მაღალრისკიანიც დაემატა. თუ მოქალაქე 7 სექტემბრამდე არ მიიღებს გადაწყვეტილებას, მაშინ მან უნდა იცოდეს, რომ საპენსიო სააგენტომ 7 აგვისტოს ასაკის შესაბამისად გადაანაწილა ეს თანხები სამი სახის - მაღალ, საშუალო და დაბალრისკიან პორტფელებში.
საპენსიო სააგენტოს უფროსი საინვესტიციო ოფიცრის, გოგა მელიქიძის თქმით, "დღევანდელი კანონით მოხდება ავტომატური რებალანსირება, ანუ მონაწილეები, ასაკობრივი ჯგუფიდან გამომდინარე, გადანაწილდნენ საინვესტიციო პორტფელებში და 7 სექტემბრამდე ექნებათ სრული დისკრეცია (უფლება), აირჩიონ სხვა საინვესტიციო პორტფელი".
საპენსიო რეფორმა 2019 წლის 1-ლი იანვრიდან დაიწყო და ამ სქემაში ავტომატურად გაწევრდა ყველა დასაქმებული საქართველოს მოქალაქე და საქართველოში მუდმივად მცხოვრები უცხო ქვეყნის მოქალაქე, ქალები, რომლებიც 2018 წლის 6 აგვისტოსთვის არ იყვნენ 55 წლის, და 60 წლამდე ასაკის მამაკაცები. პროგრამაში მონაწილეობა 40 წლამდე ასაკის საქართველოს მოქალაქეებისთვის დღემდე სავალდებულოა და ჩართულია ყველა, ვინც დასაქმებულია, ან თვითდასაქმებულია და შემოსავალს იღებს. კანონის ამოქმედებიდან რამდენიმე თვეში საპენსიო სქემაში მონაწილეობა ნებაყოფლობითი გახდა 40 წლის ზევით მოქალაქეებისთვის. ვისაც მონაწილეობა არ სურდა, განცხადებები დაწერეს და გამოეთიშნენ საპენსიო სქემას. ამ პროგრამაში ჩართულთა საპენსიო ანგარიშზე ყოველთვიურად ირიცხება დარიცხული ხელფასის 2%, დამატებით იმავე თანხას რიცხავს როგორც პირის დამსაქმებელი, ისე სახელმწიფო ხაზინაც. მაგალითად, თუ გერიცხებათ თვეში 1000 ლარი, დარიცხული ხელფასის 2%, ანუ 20 ლარი, გადაირიცხება ინდივიდუალურ საპენსიო ანგარიშზე (საშემოსავლო 20%-\იანი გადასახადი დაკავდება დარჩენილი თანხიდან), ასევე 20 ლარს დაამატებს დამსაქმებელი და კიდევ 20 ლარს კი სახელმწიფო. ხაზინა საპენსიო სქემის მონაწილეს ურიცხავს დარიცხული ხელფასის 2%-ს, ვიდრე ამ ხელფასის ჯამური ოდენობა წლიურად 24.000 ლარს არ მიაღწევს. ამის შემდეგ დაირიცხება 1%, ხოლო თუ ჯამური ოდენობა წელიწადში 60.000 ლარს გადააჭარბებს, სახელმწიფო ხაზინა დასაქმებულის საპენსიო ანგარიშზე შენატანებს შეწყვეტს.
როგორც სტატისტიკით გაირკვა, საპენსიო სქემაში ამ დროისთვის გაწევრებულია 1 მილიონ 420 ათასი მოქალაქე. 2023 წლის 14 ივლისის მდგომარეობით, მთლიანი საპენსიო აქტივების ღირებულება 3,66 მილიარდი ლარია, წმინდა ამონაგები კი 631 მილიონ ლარს შეადგენს. დღეისთვის დაგროვებითი პენსიით ისარგებლა სხვადასხვა კატეგორიის 4 118-მა პირმა. სწორედ 1 მილიონ 420 ათასი კაცისთვის იცვლება წესები. მათ 7 სექტემბრამდე შეუძლიათ საკუთარი სურვილით ერთი ან მეტი საინვესტიციო პორტფელის შერჩევა და ამ შემთხვევაში თანხის გადანაწილება. მოქალაქის გადაწყვეტილებას ვადა ერთი წელიწადი ექნება. დაგროვებით საპენსიო სქემის მონაწილეს შეუძლია შერჩეული პორტფელი დააფიქსიროს როგორც ონლაინრეჟიმში - პირადი საპენსიო გვერდიდან ელექტრონული ხელმოწერის მეშვეობით, ასევე იუსტიციის სახლებსა და საპენსიო სააგენტოს ოფისში, ანა პოლიტკოვსკაიას 14-ში.
„პორტფელის არჩევის შემდეგ 12-თვიანი დაკეტვის პერიოდია, რომლის გასვლის შემდეგ კვლავ შეგიძლიათ არჩევანი შეცვალოთ“
უფრო დეტალურად ამ ცვლილებებზე გოგა მელიქიძე გვესაუბრება:
- დიდი აქტიურობა არ არის, მაგრამ რამდენიმე ასეული კაცია, რომელთაც სხვა პორტფელი აირჩიეს, რაც ძალიან კარგია. განაგრძეთ კითხვა